Het beste orkest van de wereld

Nog maar een week geleden publiceerde het Britse muziekblad Gramaphone de lijst met beste orkesten ter wereld volgens muziekrecensenten. Op nummer 1 het Koninklijk Concertgebouworkest. Afgelopen woensdag heb ik 'ons' orkest met eigen oren kunnen horen. Ik vind het iedere keer weer een heel bijzonder orkest is met een prachtige klank. Zijn het de lichtvoetige, maar vloeiende strijkers of de fabuleuze blazers?

Schitterende opening
Op het programma stonden werken van Wagner en de 10e symfonie van Sjostakovitsj. Beide componisten verwerken grote emoties in hun muziek. De naam van Wagner is nog altijd controversieel, hij hield er antisemitische ideeën op na, werd vereerd door Hitler, maar liet de wereld ook zeer bijzondere muziek na. Want zijn opera's, waaronder Der Ring des Nibelungen, zijn stuk voor stuk bijzonder. Woensdag hoorden we de prachtige ouverture van Tannhäusser. Ouvertures vind ik vaak een muzikaal statement, ze je vertellen wat je muzikaal van de avond kan verwachten. Dat was het nu ook, adembenemend mooi. Daarna volgden twee werken uit Gotterdämmerung over de dood van Siegfried, zeer emotioneel.

Sjostakovitsj' Tiende
Sjostakovitsj had veel waardering voor de muziek van Wagner. Maar hij had compleet andere politieke ideeën; hij was overtuigd communist. Niet dat dit hem hielp, want hij had menig aanvaring met het gezag. Hoewel hij een aantal succesvolle symfoniën en opera's had gecomponeeerd werd hij in 1948 samen met andere componisten bestempeld als 'formalist'. Deze zogenaamde Zjdanovdoctrine betichtte hem ervan te componeren voor de vorm en niet 'ten dienste van het communistisch ideaal'. Sjostakovitsj keerde in zichzelf en componeerde verder alleen nog onbeduidende muziekstukken. Maar met de dood van Stalin in 1953 leken zijn kansen te keren. Hij componeert dan zijn 10e symfonie en vooral het tweede deel, fel en aggressief, wordt ook wel geassocieerd met Stalin, als ware het een portret. Het is een prachtig stuk met verschillende lagen en een steeds terugkerend thema. Intens, heftig.

Een bijzondere avond met prachtige muziek. En wat een genot is het iedere keer om in die prachtige Amsterdamse zaal te zitten die dit orkest zijn naam geeft.

Geplaatst op Calijn's Gepeins (http://calijn.blogspot.com)